بار گواه چیست؟ تنسایل چیست؟ تفاوت بار گواه و تنسایل چیست؟ وقتی نیرویی در راستای محور قطعه ( مثلا پیچ ) وارد می شود ، شاهد رفتارهایی از آن قطعه خواهیم بود که ارتباط مستقیم با جنس قطعه ( متریال ) و مقدار بار ( نیروی عمودی در راستای محور قطعه ) وارد بر آن دارد. منظور از تنسایل ، حد اکثر باری است که می شود به قطعه وارد کرد به شرطی که تغییر شکل قابل رویتی بوجود نیاید. تنش یعنی مقدار باری که به واحد سطح قطعه وارد می شود. واحدهای تنش میتواند نیوتن بر متر مربع ، نیوتن بر میلیمتر مربع ، پوند بر اینچ و.... باشد. تنش تسلیم ، مقدار تنشی است که قطعه تسلیم میشود و تغییر شکل قابل رویت (ماکروسکوپی ) پیدا نموده و وارد ناحیه پلاستیک می شود. حد اکثر تنسایل کششی ، میزان تنش حد اکثر در طول پیچ است که از آنجا به بعد دیگر تنش بیشتر نمی شود و طول بیشتر می شود و به سمت شکسته شدن پیچ می رود. بار گواه ، مقدار باری ( نیرویی ) است که به اندازه 85 یا 90 درصد تنش تسلیم باشد یعنی حداکثر بار کششی است که میتوان به یک اتصال( پیچ / مهره /...) وارد کرد بدون اینکه تغییر شکل دائمی در قطعه بوجود آید . پس مقدار بار گواه و تنش تسلیم ، کمتر از تنسایل است . هرنیوتن بر متر مربع برابر یک پاسکال است و چون یک پاسکال تنش خیلی کمی است ، از مگا پاسکال استفاده می شود. کرنش ، نسبت اندازه تغییر طول قطعه به طول اولیه آن است. کرنش واحد (دیمانسیون ) ندارد. وقتی یک نیروی کششی در راستای محور قطعه ( مثلا پیچ ) وارد می شود ، بالاخره آن قطعه یک تغییر طولی خواهد داشت که اگر این تغییر طول خیلی کوچک و در حد میکروسکوپی و غیر قابل رویت باشد ، می گوییم تغییر طول در ناحیه الاستیک اتفاق افتاده و اگر قابل رویت باشد که دیگر با اعمال نیروی بیشتر از آن ، پیچ نا چار به تسلیم شده و تغییر طول غیر قابل برگشت می دهد و اگر باز هم نیرو ( بار ) بیشتر شود ، پیچ می شکند. بعد از ناحیه الاستیک در نمودار ، وارد ناحیه پلاستیک می شویم. شیب نمودار یعنی همان نسبت تنش به کرنش در ناحیه الاستیک ثابت است ولی همین نسبت در ناحیه پلاستیک کم می شود یعنی اینجا کرنش بیشتر از تنش است . ناحیه های الاستیک و پلاستیک ، نواحی در نمودار تنش – کرنش یک قطعه هستند. اگر تغییر طول پیچ در ناحیه الاستیک اتفاق بیفتد ، با حذف نیرو ( بار) ، پیچ به حالت اولیه خودش بر می گردد. حداکثر نیرو ( بار ) در ناحیه الاستیک تا تنش تسلیم جلو می رود .
آزمون بار گواه
Proof Load Test آزمون بار گواه ، یک نوع تست مکانیکی است که روی پیچ یا مهره در صورت لزوم انجام می گیرد. این آزمون دو مرحله دارد . اول : اعمال بار گواه کشش معین و دوم : مشخص کردن افزایش طول ایجاد شده در پیچ در اثر بار اعمال شده.
آزمون بار گواه مهره
در این آزمون مهره مورد نظر با یک پیچ از رده مقاومتی بالاتر بر روی دستگاه کشش بسته می شود و سپس تا حد نیروی تعیین شده در استاندارد ، به مدت ده ثانیه تحت تنش قرار می گیرد . پس از آن چنانچه هیچ کدام از دنده ها آسیب ندیده باشد و مهره بتواند بدون مشکل روی پیچ حرکت کند آزمایش موفقیت آمیز محسوب می شود. امکان انجام این آزمایش به هر دو صورت کششی و یا فشاری وجود دارد.
آزمون بار گواه پیچ
در این آزمایش پیچ مورد نظر با یک مهره از رده مقاومتی بالاتر روی دستگاه کشش بسته می شود و بعد از آن با سرعتی مناسب تا حد تسلیم پیچ کشیده می شود و بعد از گذشت زمان ده ثانیه با حذف بار کششی هیچ گونه تغییری در شکل پیچ ( شکست یا افزایش طول ) نباید ایجاد شده باشد تا آزمون موفقیت آمیز محسوب شود.